Απο την καταστροφη των ιρανικων πυρηνικων και την πιθανη πτωση του καθεστωτος στην αποδυναμωση της Τουρκιας και την χαμενη ευκαιρια της Ελλαδας
Εισαγωγη
Η Μέση Ανατολή εισέρχεται σε μια νέα εποχή μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο Ιράν τα ξημερώματα της 22ας Ιουνίου 2025, ώρα Ελλάδος (08:54 π.μ. EEST), με βομβαρδιστικά B-2 και βόμβες GBU-57 να πλήττουν τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις (Φορντό, Νατάνζ, Ισφαχάν). Ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι επιθέσεις κατέστρεψαν κρίσιμα τμήματα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ενώ υποβρύχια εξαπέλυσαν 30 Tomahawk πυραύλους εναντίον άλλων στόχων. Αυτό ενισχύει το σενάριο τριχοτόμησής του Ιράν σε ένα Κουρδικό Ιράν, ένα αποδυναμωμένο θεοκρατικό Ιράν και ένα κοσμικό κράτος υπό τον Ρεζά Παχλαβί. Το Ιράν απάντησε απειλώντας με αντεπιθέσεις εναντίον αμερικανικών στόχων στην περιοχή, κλιμακώνοντας τις εντάσεις. Αυτή η εξέλιξη, με την υποστήριξη των ΗΠΑ και την εχθρότητα του Ισραήλ προς την Τουρκία, θα αναδιαμορφώσει την περιοχή Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής (ΕΜΕΑ). Η Ελλάδα, παρά τις δυνατότητες του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC), παραμένει στρατηγικά εγκλωβισμένη λόγω της ανυπόληπτης εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Οι Αμερικανικοι Βομβαρδισμοι: Η Καταστροφη των Ιρανικων Πυρηνικων
Τα ξημερώματα της Κυριακής 22 Ιουνίου 2025, ώρα Ελλάδος (08:54 π.μ. EEST), οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν αεροπορικές επιθέσεις με βομβαρδιστικά B-2, χρησιμοποιώντας βόμβες GBU-57, εναντίον τριών πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν: Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν. Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι οι επιθέσεις κατέστρεψαν σημαντικό μέρος του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, με έμφαση στο υπόγειο συγκρότημα Φορντό, όπου χρησιμοποιήθηκαν 12 βόμβες συνολικού βάρους 30 τόνων εκρηκτικών. Παράλληλα, υποβρύχια των ΗΠΑ εξαπέλυσαν 30 Tomahawk πυραύλους εναντίον άλλων στρατηγικών στόχων, όπως δευτερεύουσες πυρηνικές εγκαταστάσεις και αεράμυνες θέσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες από το διαδίκτυο, οι επιθέσεις στοχεύουν να καθυστερήσουν την ιρανική πυρηνική ικανότητα για δεκαετίες. Το Ιράν αντέδρασε απειλώντας να πλήξει αμερικανικούς στόχους στην περιοχή, όπως στρατιωτικές βάσεις στο Ιράκ και το Κατάρ, εντείνοντας την κρίση.
«Οι ΗΠΑ έχουν ανοίξει έναν νέο κύκλο πολέμου, και το Ιράν δεν θα μείνει αδρανές», δήλωσαν πηγές από το ιρανικό καθεστώς. Η επίθεση επιδεινώνει την ήδη αποδυναμωμένη ιρανική αεράμυνα, αποκαλύπτοντας εσωτερικές ρωγμές στο Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) και πυροδοτώντας ερωτήματα για την αντοχή του καθεστώτος.
Το Σεναριο της Τριχοτομησης: Ενα Τριχοτομημενο Ιραν
Η καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων, σε συνδυασμό με τις εθνοτικές εντάσεις και την κοινωνική δυσαρέσκεια, καθιστά πιθανότερη την τριχοτόμηση του Ιράν:
- Κουρδικό Ιράν: Οι Κούρδοι (περίπου 10% του πληθυσμού) στις επαρχίες Κουρδιστάν, Κερμανσάχ και Δυτικό Αζερμπαϊτζάν έχουν ενισχυμένη αυτονομιστική δραστηριότητα. Ένα κουρδικό κράτος, με υποστήριξη Ισραήλ και ΗΠΑ, φαίνεται πιθανό, με αναφορές στο διαδίκτυο να μιλούν για κινητοποιήσεις.
- Θεοκρατικό Ιράν: Ένα αποδυναμωμένο σιιτικό καθεστώς μπορεί να επιβιώσει σε θρησκευτικά κέντρα όπως το Κομ και το Μαχάντ, αλλά η απώλεια ελέγχου σε αστικές περιοχές το θέτει σε κίνδυνο.
- Κοσμικό Ιράν: Ένα κράτος υπό τον Ρεζά Παχλαβί θα μπορούσε να ελκύσει την Τεχεράνη και το Ισφαχάν, όπου η νεολαία ζητά εκσυγχρονισμό. Ωστόσο, η έλλειψη εμπειρίας με τη μοναρχία περιορίζει την υποστήριξη.
«Οι νέοι Ιρανοί βλέπουν το κοσμικό όραμα ως ελπίδα, αλλά η μοναρχία είναι αμφιλεγόμενη», σημειώνουν αναλυτές.
Η Θρησκευτικη Διασταση: Σιιτες και Σουνιτες
Η θρησκευτική δυναμική διαμορφώνει την κρίση:
- Σιίτες: Ως πλειοψηφία (90%), οι Σιίτες υποστηρίζουν το καθεστώς, αλλά η δυσαρέσκεια των νέων και των αστικών πληθυσμών το αποδυναμώνει. Ένα θεοκρατικό Ιράν θα συρρικνωθεί.
- Σουνίτες: Κούρδοι και Μπαλούχοι, που υφίστανται καταστολή, ενισχύουν την πιθανότητα ενός κουρδικού κράτους, με την εθνοτική ταυτότητα να υπερισχύει.
Η αποδυνάμωση του Ιράν θα ευνοήσει σουνιτικά κράτη όπως η Σαουδική Αραβία, αλλά θα προκαλέσει αντίδραση από την Τουρκία για γεωπολιτικούς και εσωτερικούς κοινωνιολογικούς λόγους.
Το Ισραηλ και η Εχθροτητα προς την Τουρκια
Η εχθρότητα του Ισραήλ προς την Τουρκία εντείνεται, με το Ισραήλ να υποστηρίζει κουρδικές ομάδες στο Ιράν, απειλώντας την τουρκική σταθερότητα. Η αμερικανική εμπλοκή ενισχύει αυτή τη στρατηγική, με πληροφορίες από αναλυτές να μιλούν για κοινό Ισραήλ-ΗΠΑ σχέδιο.
Στρατηγικος Ολεθρος για την Τουρκια
Η τριχοτόμηση του Ιράν, ειδικά ένα κουρδικό κράτος, απειλεί την Τουρκία:
- Κουρδικός Εθνικισμός: Θα ενισχύσει το PKK, θέτοντας σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα.
- Απώλεια Επιρροής: Η Τουρκία χάνει έδαφος στο Ιράκ και τη Συρία.
- Οικονομικές Συνέπειες: Η διακοπή ενεργειακών ροών από το Ιράν θα πλήξει την οικονομία.
«Η Τουρκία κινδυνεύει να βυθιστεί σε χάος», προειδοποιούν αναλυτές.
Η Ελλαδα: Αναβαθμισμενη αλλά Εγκλωβισμενη
Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί, αλλά η πολιτική Μητσοτάκη την εμποδίζει:
- IMEC: Ο διάδρομος θα ενισχύσει την Ελλάδα ως κόμβο, με λιμάνια όπως ο Πειραιάς να κερδίζουν.
- Συμμαχίες: Ένα κοσμικό Ιράν θα ενισχύσει το τρίγωνο Ελλάδα-Ισραήλ-Κύπρος.
- Ανυπόληπτη Πολιτική: Η Διακήρυξη Φιλίας με την Τουρκία, η απομάκρυνση του Χαφτάρ και η ένταση με την Αίγυπτο (λόγω Μονής Σινά και συμμετοχής της σε άσκηση με Τουρκία) αποδυναμώνουν τη θέση της.
«Η Ελλάδα χάνει ευκαιρίες λόγω της αδύναμης διπλωματίας», λένε διπλωματικές πηγές.
Κινδυνοι και Προκλησεις
Οι απειλές του Ιράν για αντεπίθεση, ένας πιθανός εμφύλιος και οι μεταναστευτικές ροές αποτελούν κινδύνους. Η Τουρκία και το Ιράκ μπορεί να αντιδράσουν στρατιωτικά.
Συμπερασμα
Οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί με B-2 και οι Tomahawk πύραυλοι από υποβρύχια έχουν φέρει το Ιράν στο χείλος της κατάρρευσης, με την τριχοτόμηση να αναδιαμορφώνει την ΕΜΕΑ. Οι απειλές του Ιράν για αντεπίθεση κλιμακώνουν την κρίση. Η Τουρκία αντιμετωπίζει όλεθρο, ενώ η Ελλάδα χάνει ευκαιρίες λόγω της πολιτικής Μητσοτάκη. Ένας νέος κόσμος γεννιέται, με αβέβαιες συνέπειες.