Πως τα 140 δισ. δανεια στην Ουκρανια θα διωξουν Αραβικα και Κινεζικα Λεφτα απο την Ευρωπη, Καταστρεφοντας το Ευρω και Πιεζοντας το Δολαριο
Σε μια εποχή που η Ευρωπαϊκή Ένωση παλεύει να βρει τον ρόλο της ως “παγκόσμιος ηγέτης”, η Κομισιόν ετοιμάζεται για ένα οικονομικό ρεσάλτο που θυμίζει ταινία κατασκοπείας: η χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων για να χρηματοδοτήσει δάνεια 140 δισ. ευρώ στην Ουκρανία. Ακούγεται ηρωικό; Ίσως. Αλλά πίσω από τις καλές προθέσεις κρύβονται κίνδυνοι φυγής επενδυτικών κεφαλαίων που θα μπορούσαν να ρίξουν την ΕΕ σε βαθιά κρίση. Αυτό το άρθρο βουτάει βαθιά στην πρόταση της Ursula von der Leyen, αναλύει τους κινδύνους για την ευρωζώνη, εξερευνά πώς τα BRICS και τα ευρασιατικά συμφέροντα θα αντιδράσουν, και εξετάζει ακόμα και τις παρεπόμενες βλάβες στο δολάριο των ΗΠΑ. Βασισμένοι σε πρόσφατες εξελίξεις από τη σύνοδο της Κοπεγχάγης και προειδοποιήσεις από την ΕΚΤ, θα δούμε γιατί αυτή η κίνηση μπορεί να αποδειχθεί τραγική – όχι μόνο για την ΕΕ, αλλά για ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία.Ετοιμαστείτε: Δεν είναι απλώς αριθμοί. Είναι ένα γεωπολιτικό χάος που ξεκινά από το Βέλγιο και φτάνει μέχρι το Πεκίνο.
Το Σχεδιο της Κομισιον: Μια “Καινοτομα” Λυση η Πολιτικη Μυωπια;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την ηγεσία της Ursula von der Leyen, παρουσίασε πρόσφατα ένα φιλόδοξο σχέδιο: Να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια – περίπου 300 δισ. δολάρια παγκοσμίως, εκ των οποίων 185 δισ. ευρώ στην ΕΕ – ως εγγύηση για δάνεια ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία. Στόχος; Να καλύψει το κενό χρηματοδότησης για το 2026-2027, ειδικά με τις ΗΠΑ να μειώνουν τη βοήθειά τους υπό την εποχή Trump.
Δεν πρόκειται για άμεση κατάσχεση (confiscation), που θα παραβίαζε το διεθνές δίκαιο. Αντίθετα, η ΕΕ θα εκδώσει μηδενικού κουπονιού ομόλογα (zero-coupon bonds) μέσω ενός “ειδικού οχήματος σκοπού” (Special Purpose Vehicle). Αυτά τα ομόλογα θα εγγυώνται από κράτη-μέλη και G7, και η Ουκρανία θα τα χρησιμοποιήσει για άμυνα, ανοικοδόμηση και λειτουργικά έξοδα. Η αποπληρωμή; Μόνο αν η Ρωσία πληρώσει πολεμικές αποζημιώσεις – αλλιώς, τα κεφάλαια μένουν παγωμένα.
Στη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης (1-2 Οκτωβρίου 2025), η πλειοψηφία των ηγετών – από Σουηδία και Φινλανδία μέχρι Γερμανία – υποστήριξε την ιδέα, ζητώντας όμως διευκρινίσεις για νομικά και οικονομικά ζητήματα. Η von der Leyen χαρακτήρισε το σχέδιο “καινοτόμο εργαλείο δικαίου”, αλλά οι κριτικοί βλέπουν κάτι πιο σκοτεινό: Μια απελπισμένη προσπάθεια να γεμίσει το κενό των 130 δισ. ευρώ χωρίς να αυξήσει φόρους ή χρέη.
“Αυτή η πρόταση δεν είναι απλώς οικονομική – είναι ηθική νίκη. Η Ρωσία πρέπει να πληρώσει για τις πράξεις της.”
– Ursula von der Leyen, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Πηγή: Σύνοδος Κοπεγχάγης, 2 Οκτωβρίου 2025)
Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κεφαλαίων φυλάσσεται από την Euroclear στο Βέλγιο (185 δισ. ευρώ), με μικρότερα ποσά στη Γαλλία (19 δισ.) και το Λουξεμβούργο (5-20 δισ.). Αυτές οι χώρες, ως παγκόσμια χρηματοπιστωτικά hubs, βλέπουν το σχέδιο ως βόμβα με χρονοδιακόπτη. Γιατί; Επειδή η “πολιτικοποίηση” της περιουσίας σπάει την εμπιστοσύνη – και η εμπιστοσύνη είναι το νόμισμα της ΕΕ.
Οι Κινδυνοι Φυγης Επενδυτικων Κεφαλαιων: Μια “Τραγικη” Απειλη για την ΕΕ
Η φυγή κεφαλαίων δεν είναι θεωρητικό σενάριο. Είναι υπαρκτός κίνδυνος που θα μπορούσε να κοστίσει στην ΕΕ 200-500 δισ. ευρώ σε 2-3 χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bruegel Institute. Το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, που φιλοξενούν περίπου 10 τρις. ευρώ σε ξένα assets, βασίζονται στην εικόνα της ουδετερότητας. Αν η ΕΕ “πειράξει” ρωσικά κεφάλαια, οι επενδυτές θα σκεφτούν: “Αν το κάνουν στη Μόσχα, γιατί όχι σε μένα;”
Ο Βέλγος Πρωθυπουργός Bart De Wever και ο ΥΠΕΞ Maxime Prévot προειδοποιούν ότι αυτό θα βλάψει την πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας. Ήδη, η Euroclear κρατά τα ρωσικά κεφάλαια ως “υποχρεώσεις”, και οποιαδήποτε κίνηση μπορεί να πυροδοτήσει μαζικές αναλήψεις. Το Λουξεμβούργο, υπό τον Luc Frieden, χαρακτηρίζει το νομικό ζήτημα “δύσκολο”, φοβούμενο πτώση εσόδων από φόρους και αύξηση δανεισμού .Αλλά οι κίνδυνοι δεν σταματούν στην ΕΕ. Είναι παγκόσμιοι – και χτυπούν ακριβώς τα κεφάλαια από BRICS, Αραβικά funds και ευρασιατικά συμφέροντα.
Αραβικα Κεφαλαια: Οι “Πλουσιοι Φιλοι” που Θα Γυρισουν την Πλατη
Τα Sovereign Wealth Funds από Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ και Κατάρ – όπως το PIF (~700 δισ. δολάρια) – έχουν επενδύσει ~200 δισ. ευρώ στην ΕΕ. Αυτοί οι επενδυτές βλέπουν τη Ρωσία ως εταίρο στο OPEC+, και μια “ληστεία” ρωσικών κεφαλαίων θα τους κάνει να νιώσουν εκτεθειμένοι. Από το 2022, οι ροές από Μέση Ανατολή μειώθηκαν κατά 15-20% λόγω φόβων κυρώσεων. Αν προχωρήσει το σχέδιο, τα funds θα μεταφερθούν σε Σιγκαπούρη ή Ντουμπάι, όπου η πολιτική δεν μπλέκεται με την οικονομία. Το αποτέλεσμα; Πτώση 1-2% στο ΑΕΠ της ΕΕ, με αύξηση επιτοκίων και πληθωρισμό.
“Η εμπιστοσύνη είναι το πιο πολύτιμο asset μας. Αν την χάσουμε, δεν θα επιστρέψει εύκολα.”
– Bart De Wever, Πρωθυπουργός Βελγίου (Πηγή: Συνέντευξη Kathimerini, 3 Οκτωβρίου 2025)
Κινεζικα Κεφαλαια: Η “Αποδυτικοποιηση” Επιταχυνεται
Η Κίνα κρατά ~1 τρις. δολάρια σε ευρωπαϊκά bonds και assets. Μετά τις κυρώσεις κατά Ρωσίας, ο Xi Jinping ενίσχυσε την πολιτική “de-risking”. Funds όπως το China Investment Corp. (CIC) έχουν ήδη αποσύρει ~50 δισ. από την ΕΕ από το 2023. Αν η ΕΕ προχωρήσει, η Κίνα θα στραφεί σε BRICS banks ή yuan-denominated assets, βλέποντας την Ευρώπη ως “μη αξιόπιστη”. Αυτό δεν είναι θεωρία: Το CIPS (κινεζικό SWIFT) ήδη επεξεργάζεται 30%+ συναλλαγών χωρίς δυτικά νομίσματα.
BRICS και Ευρασιατικα Συμφεροντα: Η “Πολυπολικη” Επανασταση
Τα BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική – συν νέα μέλη όπως Αίγυπτος, ΙRAN) και τα μέλη του Shanghai Cooperation Organisation (SCO) ελέγχουν 2-3 τρις. δολάρια παγκοσμίως. Η Ινδία (100 δισ. σε ευρωπαϊκά markets) και η Βραζιλία αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο – δεν θέλουν ρίσκο “παγωμάτων”. Η Τουρκία, ως γέφυρα Ευρασίας, έχει 30 δισ. ευρώ επενδύσεων στην ΕΕ και προειδοποιεί για “αντίκτυπο”. Η Ρωσία απειλεί με αντεπενέργειες, όπως κατάσχεση δυτικών assets (100 δισ. δολάρια) στη χώρα της, ενισχύοντας την “αποδολαριοποίηση”. Τα BRICS στρέφονται σε εναλλακτικά συστήματα όπως το SPFS (ρωσικό), χτίζοντας έναν “χρυσό άξονα” (gold-backed currency).
· Σύντομες επιπτώσεις: Μαζική φυγή 200-500 δισ. ευρώ.
· Μακροπρόθεσμες: Αποδυνάμωση του ευρώ ως αποθεματικού νομίσματος (από 20% σε 15-18% παγκοσμίως).
· Γεωπολιτικές: Αποξένωση Global South, που βλέπει “διπλά μέτρα”.
Η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Christine Lagarde, το θέτει ξεκάθαρα:
“Τέτοιες ενέργειες απειλούν τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Τα οφέλη (~3 δισ. ετησίως από τόκους) είναι μικρά μπροστά στους μακροπρόθεσμους κινδύνους.”
– Christine Lagarde, Πρόεδρος ΕΚΤ (Πηγή: Ομιλία Φραγκφούρτης, 1 Οκτωβρίου 2025)
Η Νομισματικη Διολισθηση: Πως Επηρεαζει το Δολαριο των ΗΠΑ;
Μέχρι εδώ, φαίνεται ότι η ΕΕ είναι ο κύριος χαμένος. Αλλά η “νομισματική διολίσθηση” – η απώλεια εμπιστοσύνης σε δυτικά νομίσματα λόγω κυρώσεων – θα πιέσει και το δολάριο. Δεν είναι άμεσο χτύπημα, αλλά έμμεσο και ύπουλο.
Οι κυρώσεις κατά Ρωσίας έχουν επιταχύνει την αποδολαριοποίηση: Τα BRICS κάνουν 30%+ συναλλαγών σε εθνικά νομίσματα (από 10% το 2020). Αν η ΕΕ “κλέψει” ρωσικά κεφάλαια, ενισχύεται η αφήγηση “οι Δυτικοί δεν σέβονται κανόνες”, ωθώντας Σαουδική (που σκέφτεται yuan για πετρέλαιο) και Ινδία να μειώσουν δολαριακά reserves.
Το δολάριο έχει χάσει ~5% μεριδίου σε παγκόσμια αποθέματα από το 2022 (από 60% σε 58%), σύμφωνα με IMF. Βραχυπρόθεσμα, μπορεί να ενισχυθεί ως “ασφαλές λιμάνι” σε κρίση. Μακροπρόθεσμα, όμως:
- Αύξηση επιτοκίων Fed: Για να κρατήσει inflows, η Fed θα ανεβάσει επιτόκια, πιέζοντας τις ΗΠΑ σε ύφεση.
- Πτώση αξίας: 2-4% σε 5 χρόνια, με ρίσκο “backlash” αν η ΕΕ φανεί “απελπισμένη”.
- Παγκόσμιο ρίσκο: Ενίσχυση BRICS ως εναλλακτικής, με Κίνα να χτίζει δικό της σύστημα.
Οι ΗΠΑ, ως “υπερδύναμη”, μένουν πιο προστατευμένες – αλλά αν η ΕΕ αποτύχει, το G7 αποδυναμώνεται συνολικά.
Εναλλακτικες Λυσεις: Πως να Αποφυγουμε την “Τραγωδια”;
Η ΕΕ δεν είναι αδύναμη. Υπάρχουν αντίβαρα για να μειωθούν οι κίνδυνοι:
- Κοινά bonds χωρίς ρωσικά assets: Έκδοση κοινού χρέους ΕΕ, όπως το NextGenerationEU, για να μοιραστεί το βάρος.
- Εγγυήσεις από G7: Πίεση στις ΗΠΑ για περισσότερη βοήθεια, αποφεύγοντας μονομερείς κινήσεις.
- Διπλωματία με BRICS: Διάλογος για “ουδέτερη” χρήση κεφαλαίων, προστατεύοντας τίτλους ιδιοκτησίας (π.χ. Ukraine Liberty Bond).
Αυτές οι προσεγγίσεις θα διατηρήσουν την εμπιστοσύνη, χωρίς να θυσιάσουν την αλληλεγγύη στην Ουκρανία. Η ανοικοδόμηση (κόστος ~524 δισ. δολάρια, Παγκόσμια Τράπεζα) μπορεί να γίνει ευκαιρία για ευρωπαϊκές εταιρείες – όχι βόμβα.
Συμπερασμα: Μια “Τραγικη” Ευκαιρια για Αναθεωρηση
Το οικονομικό ρεσάλτο της Κομισιόν στα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια είναι μια τραγική παγίδα: Σύντομα οφέλη για την Ουκρανία, μακροπρόθεσμες απώλειες για την ΕΕ. Η φυγή αραβικών, κινεζικών και BRICS κεφαλαίων θα ρίξει το ευρώ, θα πιέσει την ευρωζώνη και ακόμα και το δολάριο. Είναι ώρα η ΕΕ να σκεφτεί πέρα από την “ηρωική” αφήγηση – και να επιλέξει σταθερότητα αντί για ρίσκο.