Απο τη Γερμανικη “Αφελεια” στη Ρωσο-Ουκρανικη Κριση και την Πολιτικη του Κυριακου Μητσοτακη
Το 2014, έγραψα ένα άρθρο με τίτλο “Η Γεωστρατηγική ‘αφέλεια’ της Γερμανίας και το Στρατηγικό Βάθος της Ελλάδος συναντώνται στο Κίεβο”, όπου ανέλυσα τις γεωστρατηγικές δυναμικές μεταξύ Γερμανίας, ΗΠΑ, Ρωσίας, και Ελλάδας, με την Ουκρανία ως κεντρικό σημείο σύγκλισης. Μετά την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν (12 Φεβρουαρίου 2025) και τις δηλώσεις που ακολούθησαν, οι προβλέψεις μου φαίνονται πιο επίκαιρες από ποτέ. Σε αυτό το άρθρο, εξετάζω πώς οι εκτιμήσεις μου επαληθεύτηκαν, ενώ σχολιάζω τις χαμένες ευκαιρίες της Ελλάδας υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η Γερμανικη “Αφελεια” και η Περιθωριοποιηση της ΕΕ
Το 2014, υποστήριξα ότι η Γερμανία, παρά την οικονομική της ισχύ, υπολείπεται σε γεωστρατηγική ωριμότητα. Προέβλεψα ότι η ΕΕ, με ηγετικό ρόλο της Γερμανίας, θα βρεθεί σε δυσμενή θέση, καθώς οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα διατηρήσουν τον έλεγχο του γεωστρατηγικού “τριγώνου” (Ευρασία-Μ. Ανατολή-Βαλκάνια).
“Η Γερμανία αδυνατεί να κατανοήσει ότι όσο εκείνη προσπαθούσε να κάνει τα πρώτα της βήματα ως Ενωμένο πια Κράτος, οι ΗΠΑ και η Ρωσία καθόριζαν το παραπάνω τρίγωνο ως μια Οντότητα για την οποία θα συναποφάσιζαν από Κοινού, διατηρώντας συγκεκριμένες ισορροπίες.”
Η πρόβλεψή μου επιβεβαιώνεται από την ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία, ιδιαίτερα πριν από την εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Η ακύρωση του Nord Stream 2 και η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας (π.χ., LNG από ΗΠΑ, Κατάρ) αποκάλυψαν την ευάλωτη θέση της ΕΕ. Οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις Τραμπ-Πούτιν περιθωριοποίησαν την ΕΕ, ενώ οι ΗΠΑ μειώνουν τη στρατιωτική τους παρουσία στην Ευρώπη, αφήνοντας τη Γερμανία να αντιμετωπίσει το οικονομικό βάρος της υποστήριξης της Ουκρανίας.
Ο Διαμελισμος της Ουκρανιας: Μια Προβλεπομενη Εξελιξη
Στο άρθρο μου του 2014, προέβλεψα τον διαμελισμό της Ουκρανίας, λόγω της εσωτερικής της ετερογένειας (εθνολογικής, γλωσσικής, θρησκευτικής) και της ιστορικής της πορείας. Τόνισα τη σημασία της Κριμαίας για τη Ρωσία και την άνοδο ακροδεξιών στοιχείων στη Δυτική Ουκρανία.
“Οι Ρωσόφωνες και πλούσιες περιοχές της Νοτιοανατολικής Ουκρανίας και κυρίως η Αυτόνομη περιοχή της Κριμαίας αποτελούν ζωτικό και αναπόσπαστο τμήμα του λεγόμενου «Εγγύς Εξωτερικού» της Ρωσίας.”
Η πρόβλεψή μου επαληθεύτηκε με την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την κατοχή των ανατολικών περιοχών (Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα) μετά το 2022. Η τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν υποδεικνύει ότι η Ρωσία πιθανότατα θα διατηρήσει αυτά τα εδάφη, ενώ η Ουκρανία δεν θα επιστρέψει στα σύνορα του 2014.
Επιπλέον, υπογράμμισα την προβληματική δημοκρατική λειτουργία της Δυτικής Ουκρανίας, λόγω της ανόδου ακροδεξιών στοιχείων. Το τάγμα Αζόφ, ενσωματωμένο στην Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας μετά το Μαϊντάν, έχει κατηγορηθεί για βιαιότητες εναντίον ρωσόφωνων και ελληνοφώνων, συμπεριλαμβανομένων βιασμών και δολοφονιών (Human Rights Watch, 2016; Amnesty International, 2014). Αυτά τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την πρόβλεψή μου ότι η Δύση θα “φορτωθεί” ένα αδύναμο κρατικό μόρφωμα, με περιορισμένες προοπτικές δημοκρατικής σταθερότητας.
Η Ελλαδα: Χαμενες Ευκαιριες υπο την Ηγεσια του Κυριακου Μητσοτακη
Στο άρθρο μου του 2014, υποστήριξα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τη γεωστρατηγική της θέση, μέσω συνεργασιών με ΗΠΑ, Ρωσία, και Κίνα. Πρότεινα την αξιοποίηση των λιμανιών του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, και της Αλεξανδρούπολης, καθώς και συνεργασίες στον τομέα των υποδομών, όπως η ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
“Η Ελλάδα θα μπορούσε να αποδειχθεί Γιγαντιαίος Κόμβος Εισόδου προϊόντων Παγκόσμιας Εμβέλειας στην Ευρώπη και θα βοηθούσε στην παράκαμψη των πανάκριβων λιμανιών του Αμβούργου και του Ρότερνταμ.”
Η πρόβλεψή μου έχει επαληθευτεί εν μέρει, με την επένδυση της Κίνας στο λιμάνι του Πειραιά και την ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου (TAP, EastMed). Δυστυχώς, η πολιτική του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ρωσο-Ουκρανικό με απογοήτευσε. Περίμενα ότι η Ελλάδα θα αντιλαμβανόταν τις παγίδες και τις ευκαιρίες αυτής της κρίσης, αλλά η φιλοδυτική στάση της κυβέρνησης περιόρισε τις δυνατότητες συνεργασίας με τη Ρωσία, ενώ δεν αξιοποίησε πλήρως τη γεωστρατηγική μας θέση.
Η Ελλάδα ακολούθησε πιστά τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, υποστηρίζοντας την Ουκρανία, χωρίς να διεκδικήσει έναν πιο ισορροπημένο ρόλο που θα μπορούσε να ενισχύσει τη στρατηγική μας αυτονομία. Αν και η χώρα μας έχει ενισχύσει τη θέση της ως ενεργειακός και εμπορικός κόμβος, η απουσία συνεργασίας με τη Ρωσία και η έλλειψη ευελιξίας στην εξωτερική πολιτική μας έχουν μειώσει τις ευκαιρίες που θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε.
Η πρόσφατη μείωση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη ενισχύει την ανάγκη για στρατηγική αυτονομία, αλλά η τρέχουσα πολιτική της κυβέρνησης φαίνεται να εστιάζει περισσότερο στην ευθυγράμμιση με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, παρά στην αξιοποίηση του “στρατηγικού βάθους” που είχα προβλέψει.
Συμπερασμα: Μια Προφητικη Αναλυση που Παραμενει Επικαιρη
Η ανάλυσή μου του 2014 αποδεικνύεται εξαιρετικά διορατική, προβλέποντας με ακρίβεια την “αφέλεια” της Γερμανίας, τον διαμελισμό της Ουκρανίας, και τις χαμένες ευκαιρίες της Ελλάδας. Οι πρόσφατες εξελίξεις, όπως η τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν και οι δηλώσεις που ακολούθησαν, επιβεβαιώνουν ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία συνεχίζουν να διαμορφώνουν το γεωστρατηγικό τοπίο, παραγκωνίζοντας την ΕΕ. Η Ελλάδα, παρά τις δυνατότητές της, δεν έχει αξιοποιήσει πλήρως τη θέση της, λόγω της πολιτικής του Κυριάκου Μητσοτάκη, που περιορίζεται σε μια φιλοδυτική στάση χωρίς ευελιξία. Η πρόβλεψή μου για την ανάγκη στρατηγικής αυτονομίας παραμένει επίκαιρη, και ελπίζω ότι η Ελλάδα θα αναζητήσει νέες ισορροπίες στο μέλλον, εκμεταλλευόμενη τη γεωστρατηγική της θέση.