Πώς η ανάληψη του Υπουργείου Εξωτερικών από τον Ρεπουμπλικανό Γερουσιαστή θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τη γεωπολιτική ισορροπία και τις συμμαχίες των ΗΠΑ σε μια κρίσιμη διεθνή περίοδο.
Εισαγωγη
Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών άνοιξε νέα σελίδα στις διεθνείς εξελίξεις, ενώ η τοποθέτηση του Γερουσιαστή Marc Rubio στη θέση του Υπουργού Εξωτερικών προκαλεί ήδη κύματα ανησυχίας αλλά και ενδιαφέροντος στην παγκόσμια κοινότητα. Ο Rubio, γνωστός για τις σκληρές του θέσεις σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αναμένεται να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση της παγκόσμιας τάξης, με ιδιαίτερη έμφαση στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, τις δυναμικές εντός του ΝΑΤΟ και τις περιφερειακές εντάσεις όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Γάζα.
ΗΠΑ και Παγκοσμια Ταξη: Νεες Προκλησεις και Στρατηγικες
Πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας
Η τοποθέτηση του Marc Rubio σηματοδοτεί μια δυναμική στροφή στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου οι γεωπολιτικές ισορροπίες είναι πιο εύθραυστες από ποτέ. Ο Rubio έχει εκφράσει μια πιο ρεαλιστική και συντηρητική άποψη για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, δηλώνοντας: «Δεν είμαι υπέρ της Ρωσίας — αλλά δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ότι ο τρόπος που θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι με μια διαπραγματευτική διευθέτηση» (NBC, Σεπτέμβριος). Επιπλέον, ο Rubio ήταν ένας από τους 15 Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές που ψήφισαν κατά του πακέτου στρατιωτικής βοήθειας των 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία, υπογραμμίζοντας την επιφυλακτικότητά του για τη συνεχιζόμενη στρατιωτική υποστήριξη. Αυτές οι θέσεις δείχνουν ότι η κυβέρνηση Τραμπ-Ρούμπιο ενδέχεται να επιδιώξει μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση, προωθώντας μια διαπραγμάτευση αντί για την πλήρη στρατιωτική ήττα της Ρωσίας.
Μέση Ανατολή(Ισραήλ-Γάζα-Ιράν)
Στη Μέση Ανατολή, η κρίση στη Γάζα αναμένεται να αντιμετωπιστεί με περισσότερη έμφαση στην ασφάλεια του Ισραήλ, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τις ήδη τεταμένες σχέσεις με τους Παλαιστινίους. Η πολιτική του Marc Rubio στο ζήτημα της Μέσης Ανατολής έχει συχνά χαρακτηριστεί από «απόλυτη δέσμευση στην προστασία του Ισραήλ», με κριτικούς να επισημαίνουν ότι μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής. Η στάση του απέναντι στο Ιράν είναι εξίσου σκληρή. Μετά από επίθεση πυραύλων του Ιράν στο Ισραήλ, ο Rubio δήλωσε: «Η βίαιη πυραυλική επίθεση του Ιράν εναντίον Ισραηλινών πολιτών επιβεβαιώνει αυτό που πάντα γνωρίζαμε: το τρομοκρατικό ιρανικό καθεστώς επιδιώκει να κυριαρχήσει στη Μέση Ανατολή μέσω θανάτου, χάους και τελικά της πλήρους καταστροφής του Ισραήλ. Αυτό το καθεστώς δεν μπορεί πλέον να κατευνάζεται. Πιέζω για την επαναφορά μιας μέγιστης εκστρατείας πίεσης κατά του Ιράν και στηρίζω πλήρως το δικαίωμα του Ισραήλ να απαντήσει δυσανάλογα για να σταματήσει αυτή την απειλή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να στέκονται στο πλευρό του Ισραήλ». Αυτή η προσέγγιση δείχνει ότι η πολιτική του Rubio θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένες εντάσεις με το Ιράν και να πυροδοτήσει νέα ρήγματα στη γεωπολιτική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής.
Σχεσεις ΗΠΑ-ΕΕ και Εντος του ΝΑΤΟ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ θα βρεθούν επίσης μπροστά σε νέες προκλήσεις. Ο Rubio, ένθερμος υποστηρικτής της διατλαντικής συμμαχίας, θα μπορούσε να πιέσει τις ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, όπως είχε απαιτήσει και ο Τραμπ κατά την προηγούμενη θητεία του. Η επιμονή σε αυτό το θέμα θα μπορούσε να εντείνει τις εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των χωρών της ΕΕ, οι οποίες αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και είναι διστακτικές να αυξήσουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους.
Ωστόσο, η ενίσχυση του ΝΑΤΟ θεωρείται απαραίτητη από τον Rubio για την αντιμετώπιση της Ρωσίας. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος: «Το ΝΑΤΟ είναι το θεμέλιο της δυτικής ασφάλειας. Πρέπει να το ενισχύσουμε, όχι να το αποδυναμώσουμε». Αυτό το μήνυμα θα μπορούσε να ενώσει τη συμμαχία, αλλά και να αυξήσει τις προσδοκίες για τις στρατιωτικές συνεισφορές της Ευρώπης.
Σχεσεις ΗΠΑ-Κινας: Συγκρουσεις και Νεα Ισορροπια
Η πολιτική Rubio απέναντι στην Κίνα είναι σκληρή και αμετακίνητη. Ως γερουσιαστής, έχει προτείνει αυστηρότερες κυρώσεις για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αυξανόμενη κινεζική επιρροή. Η ανάληψη του Υπουργείου Εξωτερικών από έναν τόσο σκληροπυρηνικό επικριτή του Πεκίνου θα μπορούσε να κλιμακώσει την ήδη τεταμένη σχέση ΗΠΑ-Κίνας. Οι εμπορικές σχέσεις, η τεχνολογική υπεροχή και οι στρατηγικές συμφωνίες στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού είναι μόνο μερικά από τα πεδία στα οποία μπορεί να υπάρξουν ραγδαίες εξελίξεις.
Σημείωση: Στον Marc Rubio έχουν επιβληθεί κυρώσεις από την Κινεζική ηγεσία !
Σχεσεις ΗΠΑ-Ελλαδας: Ελληνοτουρκικα και Κυπριακο
Η τοποθέτηση του Rubio μπορεί να έχει άμεσες συνέπειες και για την Ανατολική Μεσόγειο. Ο Rubio έχει υποστηρίξει σταθερά την Ελλάδα και την Κύπρο, ιδίως μέσω νομοθετικών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Η τοποθέτηση του Marc Rubio ως επικεφαλής του State Department, ενδέχεται να ασκήσει πίεση στην Τουρκία, με έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμπεριφορά της στην Ανατολική Μεσόγειο. Ειδικά για το Κυπριακό, ο Rubio έχει επανειλημμένα τονίσει ότι «η δικαιοσύνη και η επίλυση του ζητήματος είναι κρίσιμες για τη σταθερότητα της περιοχής». Οι δηλώσεις αυτές δείχνουν μια σαφή πρόθεση για ενεργότερη εμπλοκή των ΗΠΑ στα ελληνοτουρκικά, κάτι που θα μπορούσε να είναι ευνοϊκό για την Ελλάδα, αλλά να περιπλέξει τις σχέσεις με την Τουρκία.
Συμπερασμα
Η τοποθέτηση του Marc Rubio ως Υπουργού Εξωτερικών μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην αμερικανική εξωτερική πολιτική. Από την αυστηροποίηση της στάσης απέναντι στην Κίνα, μέχρι την ενίσχυση της Διπλωματικής υποστήριξης προς την Ουκρανία και τη στρατηγική εμπλοκή στην Ανατολική Μεσόγειο, η νέα κυβέρνηση Τραμπ θα φέρει μια αποφασιστική, αν και ενδεχομένως διχαστική, προσέγγιση στα διεθνή ζητήματα. Οι εξελίξεις θα παρακολουθούνται στενά από συμμάχους και αντιπάλους, καθώς η διεθνής κοινότητα προσαρμόζεται στη νέα πραγματικότητα.