Διαφορές Μεσογειακών Στρατοπέδων και η Ευκαιρία της Ελλάδας
Η απόφαση κρατών όπως η Ιταλία και η Ισπανία να δηλώσουν πρόθυμες να εκτελέσουν το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) για τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου αντικατοπτρίζει τη γεωπολιτική τους τοποθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στάση αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς συνδέεται με τις στρατηγικές επιλογές τους να διατηρήσουν ισχυρούς δεσμούς με την Τουρκία, θυσιάζοντας τη δυναμική υποστήριξη πρωτοβουλιών όπως ο EastMed.
Αντίθετα, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη θέση που της επιτρέπει να αξιοποιήσει τη γεωπολιτική της σημασία, εμβαθύνοντας τη στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ, την Κύπρο και την Αίγυπτο. Αυτή η επιλογή όχι μόνο ενισχύει τη θέση της Ελλάδας στην περιοχή, αλλά της δίνει και τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως βασικός πυλώνας σταθερότητας και ανάπτυξης.
Η Γεωπολιτικη Δυναμικη στην Ανατολικη Μεσογειο
Η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο των διεθνών ανταγωνισμών λόγω των ενεργειακών πόρων, της γεωπολιτικής σημασίας και της στρατηγικής θέσης της. Η συνεργασία Ελλάδας και Ισραήλ παρέχει πολλαπλά οφέλη, τόσο για τα δύο κράτη όσο και για την περιφερειακή σταθερότητα.
Η πρόσφατη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και η τοποθέτηση του Μάρκο Ρούμπιο ως Υπουργού Εξωτερικών αποτελούν καταλύτες για την ενίσχυση αυτής της συνεργασίας. Ο Ρούμπιο έχει διατυπώσει σαφή στήριξη στην Ισραηλινή πολιτική και έχει υπογραμμίσει τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου ως αντίβαρο στην τουρκική επιθετικότητα. Σε συνέντευξή του, ο Ρούμπιο δήλωσε:
«Η Ανατολική Μεσόγειος είναι κλειδί για την ασφάλεια και την ενέργεια των συμμάχων μας. Η στήριξη σε χώρες όπως η Ελλάδα και το Ισραήλ αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας».
Παραδειγματα Γεωπολιτικης Συνεργασιας
- Αμυντική Συνεργασία:
- Η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν ήδη εδραιώσει τη συνεργασία τους στον στρατιωτικό τομέα. Το πρόγραμμα HERON UAV είναι ένα παράδειγμα επιτυχημένης συνέργειας, καθώς ενισχύει την επιτήρηση στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ η κοινή στρατιωτική άσκηση “Blue Flag” επιβεβαιώνει τη δέσμευση για κοινή ασφάλεια.
- Σύμφωνα με τον Ισραηλινό στρατιωτικό αναλυτή Amos Harel: «Η στρατιωτική συνεργασία με την Ελλάδα ενισχύει τη δυνατότητα του Ισραήλ να διασφαλίσει τις ενεργειακές του υποδομές στη Μεσόγειο».
- Ενεργειακή Στρατηγική:
- Ο αγωγός EastMed, που προβλέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Κύπρου, αποτελεί πυλώνα ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ε.Ε. από τη Ρωσία και την Τουρκία.
- Η Ιταλία και η Ισπανία, με την επιφυλακτική στάση τους, αποδυναμώνουν αυτή την πρωτοβουλία. Αντίθετα, η Ελλάδα, με τη στήριξη του Ισραήλ και της Αιγύπτου, αναδεικνύεται σε στρατηγικό παίκτη. Όπως δήλωσε ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης: «Ο EastMed είναι ζωτικής σημασίας για τη στρατηγική ανεξαρτησία της Ευρώπης. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε το έργο, παρά τις όποιες πιέσεις».
- Οικονομικές Προοπτικές:
- Η τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας έχει ωφεληθεί από την εισροή Ισραηλινών επισκεπτών, ενώ ισραηλινές εταιρείες τεχνολογίας επενδύουν σε ελληνικές start-ups.
- Στο πλαίσιο της επιχειρηματικής συνεργασίας, η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει την καινοτομία του Ισραήλ σε τομείς όπως η κυβερνοασφάλεια και οι πράσινες τεχνολογίες.
Οι Διαφορες Ελλαδας με Ιταλια και Ισπανια
Οι διαφορές στις προσεγγίσεις μεταξύ Ελλάδας και δυτικών μεσογειακών κρατών είναι προφανείς. Ενώ η Ιταλία και η Ισπανία επιλέγουν να ενισχύσουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία, η Ελλάδα προωθεί μια πολιτική που εστιάζει στην περιφερειακή συνεργασία και την ασφάλεια.
Παραδείγματα
- Ιταλία και Ισπανία: Η στάση τους υπέρ του ICC φανερώνει έμμεση υποστήριξη της Τουρκίας, η οποία επιχειρεί να εδραιώσει την κυριαρχία της στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Ελλάδα: Η προώθηση της τριμερούς συνεργασίας με Ισραήλ και Κύπρο, σε συνδυασμό με την Αίγυπτο, αναδεικνύει τη δέσμευσή της στη σταθερότητα και την ειρηνική συνύπαρξη στην περιοχή.
Ο Ισραηλινός αναλυτής Efraim Inbar τονίζει: «Η Ελλάδα είναι ένας αξιόπιστος εταίρος που αντιλαμβάνεται τη σημασία της σταθερότητας. Σε αντίθεση με την Ιταλία και την Ισπανία, διατηρεί μια σαφή στάση απέναντι στις τουρκικές φιλοδοξίες».
Το Διεθνες Δικαστηριο και η Ελληνικη Εμπειρια
Η εμπειρία της Ελλάδας από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είναι απογοητευτική. Οι προσπάθειες για υποστήριξη σε ζητήματα όπως το Κυπριακό και οι τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο δεν έχουν βρει ανταπόκριση.
Ιστορικά Παραδείγματα
- Το Κυπριακό παραμένει άλυτο, παρά τις καταδίκες της Τουρκίας από διεθνείς θεσμούς.
- Η παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου από την Τουρκία αντιμετωπίζεται με σιωπή από το Διεθνές Δικαστήριο.
Η Ελλάδα, συνεπώς, υιοθετεί μια ρεαλιστική προσέγγιση, εστιάζοντας σε πρακτικές συνεργασίες αντί να βασίζεται σε διεθνείς οργανισμούς με περιορισμένη επιρροή.
Όπως δήλωσε ο Καθηγητής Άγγελος Συρίγος: «Η συνεργασία με το Ισραήλ δεν σημαίνει ταύτιση με κάθε πτυχή της πολιτικής του. Είναι μια στρατηγική επιλογή που εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα».
Συμπερασμα: Η Ανατολικη Μεσογειος ως Πυλωνας Σταθεροτητας
Η στρατηγική συνεργασία Ελλάδας, Ισραήλ, Κύπρου και Αιγύπτου αποτελεί τη βάση για την ειρήνη, την ασφάλεια και την ανάπτυξη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πλεονεκτήματα
- Ασφάλεια: Ενίσχυση της περιφερειακής άμυνας απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις.
- Ενέργεια: Δημιουργία ενός βιώσιμου ενεργειακού δικτύου για την Ευρώπη.
- Οικονομία: Προώθηση επενδύσεων και τεχνολογικών συνεργασιών.
Η Ελλάδα, με τη στρατηγική της αυτή, τοποθετείται ως βασικός παίκτης στη νέα γεωπολιτική τάξη της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Η συνεργασία μας με το Ισραήλ δεν είναι μόνο θέμα στρατηγικής, αλλά μια επένδυση στο κοινό μας μέλλον».
Επιμετρο: Η Ελλαδα ως Φωνη Σταθεροτητας και Ανθρωπισμου
Η στρατηγική συνεργασία Ελλάδας και Ισραήλ δεν συνεπάγεται απόλυτη ταύτιση με κάθε πτυχή της πολιτικής του Ισραήλ. Αντίθετα, η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσηλωμένη στις αρχές του διεθνούς δικαίου και της ανθρωπιστικής προστασίας.
Η χώρα μας έχει καταδικάσει την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, καλώντας για άμεση προστασία των αμάχων και διασφάλιση ανθρωπιστικής βοήθειας. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών: «Η Ελλάδα υποστηρίζει το δικαίωμα της αυτοάμυνας, αλλά και την υποχρέωση όλων των πλευρών να προστατεύουν τον άμαχο πληθυσμό».
Με αυτή τη στάση, η Ελλάδα καταφέρνει να συνδυάσει τη στρατηγική της συμμαχία με το Ισραήλ με τις αξίες του ανθρωπισμού και της διεθνούς ειρήνης.